چرایی افزایش ترورها؛ دود سرخ در میانه خاور
تاریخ انتشار: ۲۱ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۱۹۲۰۷
بعد از عملیات طوفانالاقصی در هفتم اکتبر و آغاز جنگ حماس و اسرائیل تا به امروز در حملات مکرر، تعدادی از مستشاران نظامی ایران و برخی چهرهها در گروههای موسوم به محور مقاومت به دست اسرائیل یا آمریکا ترور شدهاند.
به گزارش شرق، در تازهترین مورد، منابع عراقی شامگاه چهارشنبه هفته گذشته اعلام کردند در جریان حمله به یک خودرو در شرق بغداد «ابوباقر الساعدی»، از فرماندهان کتائب حزبالله عراق ترور شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
منابع عراقی گزارش دادند ابوباقر الساعدی، مسئول حملات راکتی و ارکان العلیاوی مسئول اطلاعات کتائب حزب الله عراق به پایگاههای آمریکا بود. در همین زمینه، وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد از گزارشهای مربوط به حمله در بغداد مطلع است و در زمان مناسب اطلاعاتی را اعلام خواهد کرد. یک مقام آمریکایی هم تأیید کرد که نیروهای آمریکایی شامگاه چهارشنبه در عراق حملاتی را انجام دادند. شبکه خبری سیبیاس به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی گزارش کرد: «آمریکا علیه یکی از رهبران ارشد کتائب حزبالله عراق حمله پهپادی انجام داد». همچنین رسانههای نزدیک به مقاومت عراق از انجام حمله دوم در منطقه «جمیله» در شرق بغداد خبر دادند.
ناصر کنعانی پنجشنبه ۱۹ بهمن در یک موضعگیری رسانهای، اقدام تروریستی دولت آمریکا در داخل خاک عراق را که منجر به شهادت چند نفر از نیروهای مقاومت در برابر تروریسم از جمله ابوباقر الساعدی، از فرماندهان ارشد مبارزه با تروریسم و داعش شد، شدیدا محکوم و آن را مصداق بارز تروریسم دولتی آمریکا و نیز «نقض حاکمیت ملی» و «تمامیت ارضی عراق» و مخالف قوانین و مقررات بینالمللی دانست. سخنگوی دستگاه دیپلماسی تأکید کرد اقدام متجاوزانه نیروهای تروریستی سنتکام در بغداد، در راستای تداوم حمایت تمامعیار دولت آمریکا از جنایتهای رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم فلسطین انجام شد.
کنعانی ضمن تبریک و تسلیت به ملت و دولت عراق و خانوادههای این شهدای گرانقدر، تداوم اینگونه ماجراجوییها توسط آمریکا را تهدیدی برای صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی دانست. سخنگوی وزارت امور خارجه بار دیگر بر مسئولیت جامعه جهانی و نیز شورای امنیت سازمان ملل متحد در پیشگیری از اقدامات و حملات غیرقانونی و یکجانبه آمریکا در منطقه و پیشگیری از توسعه دامنههای بحران و بیثباتی تأکید کرد.
بااینحال و فقط به فاصله ۲۴ ساعت بعد از ترور الساعدی، «عباس الدبس» ملقب به حاج عبدالله، مسئول عملیات حزبالله در یک حمله پهپادی هدفمند توسط اسرائیل ترور شد. بنا بر گزارشهای میدانی، در جریان حمله پهپادی بعدازظهر پنجشنبه اسرائیل، اتومبیل این فرمانده ارشد حزبالله در نبطیه در جنوب لبنان هدف ارتش اسرائیل قرار گرفت. پیشتر هم سفارت ایران در سوریه از ترور یک مستشار ایرانی در حملات ۱۳ بهمن به حومه دمشق خبر داد.
ساعاتی پس از این حمله سفارت ایران در سوریه طی پیامی در شبکه ایکس به زبان عربی در این ارتباط نوشت «گروه تروریستی صهیونیستی با نقض قوانین بینالمللی و حاکمیت سوریه به یک محله مسکونی در حومه دمشق حمله موشکی کرد و یک مستشار نظامی جمهوری اسلامی ایران به شهادت رسید». سفارت ایران تأکید کرده است که پاسخ به این جنایت قطعی است. بعدازظهر دیروز (جمعه) نیز خبرنگار اسپوتنیک از مقابله پدافند هوایی ارتش سوریه با اهداف متخاصم در آسمان دمشق خبر داد. خبرنگار المیادین نیز اعلام کرد صدای انفجاری در غرب دمشق شنیده شد. منابع اعلام کردند صدای انفجارهای پیدرپی در اطراف منطقه زینبیه در جنوب دمشق به گوش رسید که به نظر میرسد ناشی از حمله اسرائیل باشد.
این در حالی است که منابع اسرائیلی در گفتگو با اسکاینیوز حمله به اطراف دمشق را تکذیب کردهاند. برخی منابع نیز میگویند اخبار اولیه حاکی از حمله به فرودگاه نظامی المزه در دمشق است. خبرنگار اسپوتنیک گزارش داد سامانه دفاع هوایی سوریه با موشکهای ارتش اسرائیل که از جولان به جنوب غرب دمشق شلیک شد، مقابله کردند و توانستند دو موشک را منهدم کنند. بعدازظهر دیروز (جمعه) وزارت دفاع سوریه در تازهترین بهروزرسانی خود اعلام کرد که دو پهپاد از جولان حریم هوایی سوریه را نقض کردند و سامانههای دفاعی ما با آن مقابله کرده و هر دو پهپاد را در غرب دمشق سرنگون کردند.
جنایت در غزه، موتور ناامنی در منطقهعلی شمسیپور، کارشناسی بود که درباره ارزیابیاش از تداوم سلسله عملیاتهای تروریستی به موازات ادامه درگیریها، هم در غزه و هم در یمن به این نکته مهم اشاره دارد که موتور تداوم ترور و جنگ در منطقه به جنگ حماس و اسرائیل بازمیگردد؛ بنابراین از منظر او تا زمانی که این جنگ و کشتار و جنایتهای اسرائیل در نوار غزه پایان نیابد، هم از یک سو درگیری گروههای موسوم به محور مقاومت علیه اهداف و مواضع ایالات متحده ادامه پیدا خواهد کرد و در مقابل، آمریکا و اسرائیل هم ترورهای هدفمندشان را ادامه خواهند داد.
شمسیپور اذعان دارد که در شرایط کنونی، منطقه بیش از هر زمان دیگری به یک درگیری تمامعیار نزدیک است، به خصوص آنکه مفسر حوزه سیاست خارجی، موضوع آمادگی ارتش اسرائیل برای آغاز حمله زمینی به جنوب لبنان را هم مطرح میکند.
در این زمینه تومر بار، فرمانده نیروی هوایی ارتش صهیونیستها در مواضعی مدعی شد «به صدها هدف در عمق لبنان، صور، صیدا، بیروت و بقاع حمله خواهیم کرد. دهها فروند هواگرد اسرائیلی در حریم هوایی لبنان فعال هستند و در صورت نیاز به صدها هواگرد تبدیل میشوند». برخی رسانهها مدعی هستند که فرصت برای دیپلماتهای آمریکایی و دولت لبنان برای قانعکردن حزبالله به عقبنشینی از جنوب لبنان در حال اتمام است و اسرائیل در حال تدارک اجرای گزینه نظامی علیه حزبالله است؛ بنابراین میتوان گفت این تهدیدات نیز در همین راستا تعریف میشود و بهمنظور افزایش فشار علیه لبنان انجام میگیرد.
فریدون عطار هم دیگر کارشناسی بود که همسو با ارزیابی علی شمسیپور و از منظری متفاوت، معتقد است که حتی اگر اسرائیل به سمت آغاز حمله زمینی به جنوب لبنان حرکت نکند، اقدامات تلآویو در تشدید حملات در نوار غزه و بهخصوص آغاز حملات به جنوب این باریکه و مشخصا رفح، یقینا دور جدیدی از درگیریهای منطقهای را به دنبال خواهد داشت.
این تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه در ادامه یادآور میشود که اکنون نزدیک به یک میلیون آواره فلسطین در دو منطقه دیرالبلح و رفح حضور دارند و هرگونه عملیات اسرائیل در این مناطق علاوه بر افزایش چشمگیر کشتههای غیرنظامی، میتواند دایره ناامنی را در شمال فلسطین اشغالی و هممرز با جنوب لبنان افزایش دهد. از دیدگاه عطار، اگر حملات اسرائیل پس از خان یونس به سمت دو منطقه جنوبی غزه ادامه پیدا کند، عملا معادلات دیپلماتیک، ذیل فرمت پاریس برای تبادل زندانیها و نیز پایاندادن به جنگ، بهصورت موقت یا دائمی هم به نتیجه نخواهد رسید.
پیرو آنچه فریدون عطار مطرح کرد، وزارت امور خارجه فلسطین هم دیروز (جمعه) طی بیانیهای اعلام کرد کشورهایی که از اسرائیل به بهانه دفاع از خود حمایت میکنند، باید بر اسرائیل برای توقف حمله فاجعهبارش به رفح فشار بیاورند.
خود این کشورها از جنایتهای اسرائیل علیه غیرنظامیان فلسطینی و محرومشدنشان از نیازهای اساسیشان و تخریب گسترده غزه خسته شدهاند و فهمیدهاند که اسرائیل از حد «دفاع از خود» بسیار فراتر رفته است. به گزارش خبرگزاری وفا، در این بیانیه آمده است که در سایه قتل غیرنظامیان و ممانعت از ورود کمکهای کافی و هدف قراردادن مراکز بهداشتی و غیرنظامی، جهان نگران حمله اسرائیل به منطقه رفح است. شکست بینالمللی و کوتاهی در اعمال فشار لازم بر اسرائیل برای توقف حمله به رفح و حمایت از غیرنظامیان فلسطینی به این معناست که این کشورها هنوز از جنگ نسلکشی که برای صدوبیستوششمین روز متوالی ادامه دارد، درس نگرفتهاند.
البته علی شمسیپور و همچنین فریدون عطار در یک ارزیابی مشترک، باور دارند که در سایه تشدید حملات در جنوب غزه به موازات احتمال درگیری زمینی و آغاز جنگ با حزبالله و لبنان، منطقه در یک قدمی ناامنی فراگیر است.
ضمن آنکه این دو کارشناس باز هم در ارزیابی مشترک گزاره و پارامتر دیگر، یعنی تداوم دور جدید حملات آمریکا، انگلستان و دیگر کشورها به یمن را هم از جمله عوامل مؤثر در گسترش ناامنی منطقهای میدانند به گفته این دو، از یکسو حوثیها کماکان به دنبال ادامه حملات خود در دریای سرخ، تنگه بابالمندب و دریای مدیترانه و همچنین هدف قراردادن کشتیها آمریکایی و انگلیسی هستند و از طرف دیگر واشنگتن و لندن، همچنان ذیل لایههای بعدی اقدامات خود، حملاتی را به خاک یمن انجام دادهاند که نشان میدهد این منطقه (دریای سرخ، تنگه باب المندب و دریای مدیترانه)، ملتهب و مستعد یک التهاب تمامعیار خواهد بود.
در سایه این گفتهها، منابع رسانهای عصر روز پنجشنبه از دور جدید حملات آمریکا و انگلیس به مناطقی در الحدیده یمن خبر دادند. ایسنا به نقل از شبکه المسیره دراینباره گزارش داد که آمریکا و انگلیس در این حملات، مناطقی از جمله «الظبره» در ناحیه «رأس عیسی» را در شهرستان «الصلیف» از توابع استان الحدیده هدف قرار دادهاند.
رابطه میان ایران و گروههای مقاومت منطقه شبیه به «یک پیمان دفاعی» مانند ناتو استدر این بین امیرسعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل هم در مصاحبه با شبکه آمریکایی «انبیسی» و در پاسخ به این سؤال که آیا ایران، انصارالله را که در ماههای اخیر حملاتی را به کشتیهای دریای سرخ و خلیج عدن انجام داده، تسلیح میکند، این پاسخ صریح را داد، «نه بههیچوجه» فارس که این مصاحبه را منتشر کرده به نقل از ایروانی تصریح کرد انصارالله «سلاحهای خود را دارد» و جمهوری اسلامی هیچ دستورالعملی به آنها در زمینه نحوه استفاده این سلاحها نمیدهد. دیپلمات کشورمان رابطه میان جمهوری اسلامی و گروههای منطقه را با «یک پیمان دفاعی» مانند ناتو مقایسه کرد.
نماینده ایران در سازمان ملل با تأکید بر اینکه تهران گروههای مقاومت در منطقه را رهبری و فرماندهی نمیکند، گفت: «ما رایزنی مشترکی با یکدیگر داریم». شبکه انبیسی به نقل از ایروانی گزارش کرد که با این حال ایران به حماس و دیگر جنبشهای فلسطینی کمک میکند؛ اما «آنها خودشان تصمیمگیرنده هستند». نماینده ایران در سازمان ملل با رد برخی ادعاها درباره مشارکت ایران در عملیات «طوفان الاقصی» تصریح کرد «ما در این تصمیم مشارکت نداشتیم و تصمیم فلسطینیان و اجرای آنها بود». ایروانی سپس تأکید کرد «ما هیچ نقشی در این زمینه نداشتیم».
ایروانی با تأکید بر رویکرد جمهوری اسلامی برای حل مسالمتآمیز امور گفت که ایران خواستار «آرامکردن اوضاع» در غرب آسیاست و بهترین مسیر برای کاهش تنشها در منطقه آتشبس بین رژیم صهیونیستی و حماس است. نماینده ایران در سازمان ملل با وجود تأکید بر این مسئله که جمهوری اسلامی از تهدیدات آمریکا هراسی ندارد و آماده دفاع از خود در صورت ضرورت است، ادامه داد: «ما به دنبال بحران در این منطقه نیستیم». او تأکید کرد «زبان تهدید علیه ایران کارساز نیست. زبان همکاری و احترام در برابر ایران جواب میدهد.
اگر فکر میکنید ایران از تهدیدات هراس دارد، کاملا در اشتباه هستید». این دیپلمات با اشاره به تهدیدات هفتههای اخیر ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی تصریح کرد اگر آمریکا «به خاک ایران یا ایرانیهای سراسر جهان حمله کند... قطعا دفاع میکنیم». ایروانی درباره روابط میان واشنگتن و تهران گفت که با وجود ارتباطنداشتن دو کشور، «همواره» راههایی برای ارتباط از طریق واسطهها وجود دارد. او تصریح کرد که مذاکرات غیرمستقیم سال گذشته، تبادل زندانیان و آزادی داراییهای مسدودشده ایران را تضمین کرد؛ اما مذاکرات احیای برجام ناموفق بود.
او درباره مذاکرات برجام که به دلیل کارشکنیهای کشورهای غربی و آمریکا به مانع رسید، گفت: «بار دیگر، ازسرگیری آن مذاکرات شکستخورده، دشوار است». ایروانی در پاسخ به این سؤال که ایران با یک تماس تلفنی میتواند حملات انصارالله در دریای سرخ را متوقف کند، تصریح کرد که چنین چیزی امکانپذیر نیست؛ زیرا ایران اختیار این گروه را بر عهده ندارد.
او ادامه داد درصورتیکه رژیم صهیونیستی از غزه عقبنشینی کرده و محدودیت امدادرسانی به این منطقه را بردارد، ایران آماده است تا انصارالله را ترغیب به توقف حملات کند. نماینده ایران در ادامه اسرائیل را «متجاوز» خواند و گفت انصارالله فقط کشتیهایی را هدف قرار میدهد که با وجود محرومیت فلسطینیها از آب و غذا و مواد بهداشتی، برای اسرائیل محموله میبرند. پیش از این مصاحبه، ایروانی روز دوشنبه هفته گذشته به وقت محلی نیویورک در نشست شورای امنیت با عنوان «تهدید صلح و امنیت بینالملل» درباره حملات آمریکا به سوریه و عراق گفت که اقدام نظامی آمریکا غیرقانونی و غیرموجه بوده و آشکارا ناقض هنجارها و اصول اساسی حقوق بینالملل، منشور ملل متحد، بهویژه بند ۴ ماده ۲ منشور بوده و همچنین نقض آشکار تمامیت ارضی، حاکمیت و استقلال سیاسی عراق و سوریه است.
ارشدترین دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل افزود: ایران همچنین اقدامات نظامی مشترک ایالات متحده و بریتانیا علیه یمن را که نقض آشکار منشور سازمان ملل متحد و قوانین بینالمللی است، بهشدت محکوم میکند. علاوهبراین آمریکا و انگلیس آشکارا از قطعنامه ۲۷۲۲ شورای امنیت (۲۰۲۴) سوءاستفاده کردهاند.
او گفت: اینگونه اقدامات غیرقانونی، غیرنظامیان و زیرساختهای حیاتی را هدف قرار میدهد، صلح و امنیت منطقه را به خطر میاندازد و همچنین تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بینالمللی است. ایالات متحده و بریتانیا باید مسئولیت بینالمللی خود را برای ارتکاب جنایت تجاوز بر عهده بگیرند.
سفیر ایران در سازمان ملل تأکید کرد: ایران هرگز به دنبال کمک به سرریز تنش در منطقه نبوده و نیست. ایران نه حضور نظامی در عراق دارد و نه پایگاه و مستشاران نظامی. در سوریه، مستشاران نظامی ایرانی از آنجایی که رسما از سوی دولت سوریه برای مبارزه با تروریسم دعوت شدهاند، به طور قانونی حضور دارند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل تصریح کرد که ایران هرگز به دنبال کشاندن اختلافات خود با آمریکا به خاک عراق نبوده و به استقلال، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق پایبند است. چنین مسئلهای موضع اصولی ایران است. ایروانی خاطرنشان کرد: بر همگان آشکار است که ریشههای وضعیت کنونی منطقه، اشغال، تجاوز، نسلکشی و جنایات هولناکی است که رژیم اسرائیل با حمایت آمریکا علیه فلسطینیان بیگناه در نوار غزه و کرانه باختری مرتکب میشود. حملات نظامی آمریکا علیه ملتهای مسلمان منطقه، ادامه همدستی این کشور در نسلکشی فلسطینیان با حمایت همهجانبه از رژیم اشغالگر و جلوگیری از هرگونه اقدام مؤثر بینالمللی برای پاسخگو کردن این رژیم است.
محمدرضا محمدی هم دیگر کارشناسی بود که در گفتوگویش با «شرق» درباره ارزیابی مواضع امیرسعید ایروانی، مشخصا روی منطق او در قبال تعریف رابطه ایران با گروههای موسوم به محور مقاومت دست میگذارد و معتقد است که «اساسا نمیتوان با پیشکشیدن رابطهای شبیه به نوع رابطه اعضای ناتو به تحلیل روابط و مناسبات تهران و گروههای منطقه پرداخت؛ چراکه به باور او اقتضائات سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیک منطقه متفاوت از وضعیت ناتو است.
با وجود آنچه طرح شد، این مفسر حوزه سیاست خارجی دیگر گفتههای نماینده ایران در سازمان ملل درباره به شکست کشیدهشدن مذاکرات برجام را درست ارزیابی میکند و معتقد است که بعد از آغاز جنگ حماس و اسرائیل که پس از عملیات طوفانالاقصی شکل گرفت، عملا تلاشهای ایران برای رسیدن به یک توافق نانوشته با دولت بایدن به در بسته خورده است؛ بههمیندلیل محمدی تأکید دارد که فعلا ادامه مذاکرات تهران -واشنگتن محلی از اعراب ندارد.
بایدن و تنگتر کردن حلقه فروش نفتپیرو گفته محمدرضا محمدی در قبال به بنبست رسیدن مذاکرات تنشزدایانه تهران-واشنگتن، بلومبرگ خبر داد که دولت بایدن میخواهد فروش نفت ایران را سختتر کند تا حمایت تهران را از آنچه شبهنظامیان در خاورمیانه ادعا کردهاند، بیاثر کند؛ اما به گفته این نشریه، فشار بیش از حد به معنای خطر تأثیرات منفی بر اقتصاد ضعیف جهانی و هم در رویارویی مجدد جو بایدن در انتخابات ریاستجمهوری با دونالد ترامپ است. در ادامه این مطلب و به نقل از افراد مطلع آمده است که کاخ سفید با تشدید بحران منطقهای قصد دارد اجرای تحریمهای موجود علیه ایران را تقویت کند؛ اگرچه آگاه است که اقدامات نادرست بازارهای جهانی نفت را مختل میکند.
طبق این گزارش، این موضوع با توجه به ادعاها درباره حمایت ایران از گروههای نظامی منطقه، به یک اولویت تبدیل شده است. انتخاب که بخشهایی از این گزارش را منتشر کرده، از زبان علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بینالمللی بحران، به بلومبرگ گفته «دولت آمریکا تمایل دارد تحریمها علیه ایران را تشدید کند؛ اما به دلیل محدودیتهای سیاسی و ژئوپلیتیکی لزوما ابزار لازم را ندارد».
بلومبرگ همچنین میگوید این چالشها، شامل متقاعدکردن دیگر تولیدکنندگان بزرگ، بهویژه عربستان سعودی، برای جلوگیری از افزایش قیمت نفت است. پادشاهی عربستان، درخواست بایدن برای تولید نفت بیشتر در سال ۲۰۲۲ را رد کرد. این در حالی است که چین، خریدار اصلی نفت ایران، با توجه به اینکه بزرگترین واردکننده نفت جهان و یک رقیب استراتژیک برتر است، انگیزه کمی برای کمک به واشنگتن در این زمینه دارد. یکی از این افراد مطلع که خواست نامش فاش نشود، به بلومبرگ گفت: «گزینههای کاخ سفید شامل هدف قراردادن کشتیهایی است که نفت خام ایران را حمل میکنند، مجازات برخی از کشورهایی که آن را خریداری میکنند یا حملونقل آن را تسهیل میکنند».
البته والتر راسل مائد، ستوننویس مشهور والاستریتژورنال، در مطلبی مینویسد چیزی که این روزها در خاورمیانه مشخص است، این است که ایران برگ برنده «جهت هوا» را در اختیار دارد. ایران هر زمان و هر کجا که بخواهد میتواند جرقه افزایش تنش را بزند و همچنین میتواند به میل خود تنش را کاهش دهد؛ از عراق تا لبنان و غزه تا دریای سرخ، ایران میتواند در هر جایی یک تنش ایجاد کند و آمریکا را مجبور کند تا براساس جدول زمانی ایران پاسخ دهد. حتی زمانی که تیم بایدن مانند هفته قبل، به حملات با قدرت پاسخ میداد، تهران اساسا کنترل را در دست داشت.
منبع: فرارو
کلیدواژه: آمریکا انگلیس قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل نماینده ایران در سازمان ملل جمهوری اسلامی ایالات متحده صلح و امنیت جنوب لبنان بین المللی دریای سرخ حزب الله منطقه ای شمسی پور هدف قرار کشتی ها کشور ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۱۹۲۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلم مصاحبه دیپلمات ویژه ایران با الجزیره: ظرفیت ساخت بمب اتم را داریم | موجودیتمان تهدید شود، ناچاریم | هدف اسرائیل آزار بود نه عملیات نظامی
کمال خرازی گفت: گفتوگوهای غیرمستقیم بین ایران و آمریکا موضوع جدیدی نیست. سال ها برقرار بوده و امروز هم برقرار است، چه از طریق سفارت سوئیس که حافظ منافع آمریکا در ایران است و چه از طریق برخی کشورهای منطقه. در قضایای اخیر هم، هم سیاست ایران و هم سیاست آمریکا مبتنی بر این بود که این جنگ گسترش نیابد و در این راستا گفتوگوهای غیرمستقیم با آمریکا داشتیم. کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در مصاحبه با شبکه الجزیره مباشر به سوالات متعددی از جمله در خصوص تحولات غزه، ارتباط ایران با برخی از کشورهای عربی، عملیات «وعده صادق» و جنگ اوکراین پاسخ داد. بنابر گزارش ایسنا، بخشی از گفت و گوی کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با الجزیره مباشر به شرح زیر است:
آیا منطقه خطر جنگ فراگیر را پشت سرگذاشته است؟ آمریکاییها در آغاز این جنگ دائما میگفتند که نمیخواهیم شاهد جنگی فراگیر در منطقه باشیم؛ نمیخواهیم جنگ گسترش پیدا کند و از نوار غزه به لبنان، عراق، سوریه، جولان و غیره کشیده شود. به نظر شما آیا این مرحله واقعاً تمام شده است و جنگی فراگیر در منطقه رخ نخواهد داد؟
نه این احتمال هنوز برطرف نشده است. ولی هم آمریکا، هم ایران و هم کشورهای منطقه خواستار فراگیر شدن این جنگ نیستند و آن را به مصلحت خود نمی دانند. آمریکاییها سال انتخابات خود را میگذرانند و تمرکزشان هم بر خاور دور است؛ بنابراین به مصلحت خود نمی دانند که جنگ گسترش یابد. آنها از تواناییهای ایران آگاهند و در همین عملیات وعده صادق دیدند که توانایی ایران چیست.
در عملیات وعده صادق، ایران برای نخستین بار رژیم اشغالگر اسرائیل را از داخل خاک خود هدف قرار داد. برخی میگویند عملیات هماهنگ شده بود؛ ایران به آمریکاییها، حتی با واسطه با اسرائیلیها، و به کشورهای منطقه اطلاع داده بود که چنین عملیاتی انجام خواهد داد. لذا همه از آن خبر داشتند. حتی یک نفر هم در اسرائیل کشته نشد و اسرائیلیها اعلام کردند که این پهپادها و موشکها تهدیدی جدی متوجه ما نشد و بیشتر آن، حتی بیش از ۹۰ درصد آن، اصلا به اسرائیل نرسید. از به کار بردن این تعبیر عذرخواهی میکنم اما برخی میگویند این عملیات بیشتر یک “اقدام نمایشی” بود تا اقدامی حقیقی و جدی علیه اشغالگران اسرائیلی. پاسخ شما چیست؟
اولا ما در این عملیات صرفا ۲۰ درصد امکاناتی را که بسیج کرده بودیم، به کار بردیم. اگر رژیم اسرائیل پاسخی می داد، می توانستیم حملات خیلی بیشتری را انجام دهیم. البته ما نخواستیم آدم کشی کنیم. صرفا هدف مان این بود که مراکز نظامی رژیم اسرائیل را هدف قرار دهیم و به همین دلیل به آمریکا و کشورهای منطقه اطلاع دادیم که این عملیات انجام می شود و محدود خواهد بود. واقعا هم محدود بود و پس از اتمام عملیات، روند را متوقف کردیم. در این قضیه خیلی باتدبیر عمل شد. هم پاسخ چشمگیری داده شد و هم به گونهای بود که موجب گسترش جنگ در سراسر منطقه نشود.
آیا ایران امروز در حال تغییر قواعد بازی در منطقه و راهبرد بازدارندگی میان خود و رژیم اشغالگر اسرائیل است؟ شما از خاک خود، از درون ایران، اشغالگران را هدف قرار دادید؛ آیا این اقدام باز هم تکرار خواهد شد؟ آیا قواعد جدیدی میان خود و رژیم اشغالگر اسرائیل شکل دادهاید؟
اولا بازدارندگی رژیم اسرائیل در همان ۷ اکتبر از بین رفت. هیچ کس تصور نمیکرد فلسطینیها بتوانند چنین عملیاتی را علیه این رژیم انجام دهند. دیدید که ابهت و توانایی اطلاعاتی رژیم اسرائیلی نابود شد و نتوانست چنین عملیاتی را پیشبینی و جلوگیری کند. در عملیات وعده صادق هم عینا همینطور بود؛ یعنی بازدارندگی رژیم اسرائیل منتفی شد. آنها دریافتند که اگر ایران بخواهد جواب دهد، در سطح عملیات متعارف توانایی بالایی دارد و میتواند انجام دهد و دیگر آنها از بازدارندگی برخوردار نیستند و به همین دلیل بود که آمریکا، فرانسه، انگلیس و این دست کشورها به رژیم اسرائیل در رهگیری موشک ها کمک کردند. درست است که تعدادی از موشک های ما را زدند، اما برای هدف ما تعداد موشک ها مهم نبود، بلکه زدن مراکز نظامی هدف بود. ما نشان دادیم که ما این امکان را داریم که پاسخ قطعی به رژیم اسرائیل بدهیم و از حملات بعدی آن جلوگیری کنیم.
چند روز پس از عملیات وعده صادق، گفته شد که اسرائیل برخی تأسیسات نظامی و حتی برخی تأسیسات هستهای را، مشخصاً در اصفهان، هدف قرار داد، اما ایران نه آن را اعلام کرد و نه به آن پاسخ داد. آیا این حقیقت دارد یا نه؟
آنچه اتفاق افتاد، استفاده از یک پرنده کوچک بود که از قبل به شیوه های جاسوسی به ایران فرستاده بودند؛ نه اینکه از اسرئیل حمله ای انجام دهند. در گذشته هم پرنده های کوچک را به طرقی به ایران فرستاده بودند تا در شرایط خاصی عملیات انجام دهند. اینها در واقع آزار دادن است، وگرنه عملیات نظامی تلقی نمیشود، چنانکه کوادکوپتر آنها نتوانست آسیبی وارد کند. این اقدام علیه تاسیسات هسته ای ایران نیز نبود، بلکه میخواستند صرفا یکی از پایگاههای نظامی را هدف قرار دهند. اگر آنها بخواهند جسارت کنند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزنند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تا به حال بازدارندگی را در سطح متعارف تجربه کردیم. اگر آنها بخواهند به تواناییهای هستهای ایران ضربه بزنند، طبیعتا میتواند موجب تغییر دکترین هسته ای ایران شود.
این نکته مهمی است آقای دکتر. شاهد تغییر در دکترین بازدارندگی ایران و دکترین بازدارندگی اسرائیل هستیم. اگر اسرائیل تأسیسات هستهای ایران را هدف قرار دهد، شما دقیقا چه خواهید کرد؟
دو سال پیش در گفتوگو با الجزیره اعلام کردم که ایران ظرفیت تولید بمب هسته ای دارد؛ امروز هم آن ظرفیت هست، ولی ما تصمیمی برای تولید بمب هستهای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور است.
برخی گزارشها، مشخصاً از سوی مطبوعات آمریکایی، ادعا کرده اند که پس از عملیات طوفان الاقصی، مذاکراتی محرمانه میان شما و آمریکا برای جلوگیری از گسترش جنگ صورت گرفته است. آقای دکتر، آیا این گزارشها درست و دقیقاند؟
گفتوگوهای غیرمستقیم بین ایران و آمریکا موضوع جدیدی نیست. سال ها برقرار بوده و امروز هم برقرار است، چه از طریق سفارت سوئیس که حافظ منافع آمریکا در ایران است و چه از طریق برخی کشورهای منطقه. در قضایای اخیر هم، هم سیاست ایران و هم سیاست آمریکا مبتنی بر این بود که این جنگ گسترش نیابد و در این راستا گفتوگوهای غیرمستقیم با آمریکا داشتیم.
آیا پس از عملیات طوفان الاقصی، آمریکا به شکل محرمانه از شما خواسته است که از مقاومت و حزب الله به شکل گسترده حمایت نکنید تا ایران هدف حمله مستقیم آمریکا قرار نگیرد؛ یا خیر؟
آمریکا نمی تواند چنین درخواستی از ما بکند. ما وظیفه دفاع از محور مقاومت را داریم. اگر آمریکا چنین درخواستی از ما داشته باشند، جوابش منفی است.
آیا آمریکا، باز هم به شکل سری، از شما خواسته است به حوثیها فشار بیاورید تا حملات خود علیه کشتیها در دریای سرخ را متوقف کنند؛ یا خیر؟
خیر. چنین فشاری از سوی ایران بر حوثی ها وارد نخواهد شد. حوثیها مشغول دفاع از محور مقاومت و یمن هستند. این حق قانونی آنهاست که بتوانند در تحولات منطقه نقش داشته باشند.
بله، اما آمریکاییها از شما نخواستهاند که به حوثیها فشار وارد کنید؟
ممکن است که خواسته باشند که مثلا حوثی ها در عملیات دریای سرخ برخی توجهات را داشته باشند، اما ما به حوثی ها دستور نمیدهیم و آنها به صلاحدید خود اقدام میکنند. ما صرفا اگر توصیه هایی به اعضای محور مقاومت داشته باشیم، جنبه رایزنی دارد وگرنه تصمیم گیرنده خود محور مقاومت است؛ چه حوثیها، چه حزب الله، چه حماس و چه مقاومت عراقی.
این نکته ما را به یک موضوع دیگر میرساند و آن رابطه ایران با مصر است. به نظر میرسد که در سالهای گذشته این روابط تا حد زیادی بهبود یافته است. چند ماه پیش تماسی تلفنی میان رؤسای جمهور ایران و مصر برقرار شد. مسئولان عالیرتبه دو کشور دیدارهایی با هم داشتهاند. امروز ایران از رابطه با مصر چه میخواهد؟ هدف و چشم انداز آینده [ایران برای این روابط چیست]؟
ما همواره علاقمند به حل مشکلات با مصر بودیم. حتی زمانی که وزیر امور خارجه بودم در این زمینه تلاشهای زیادی کردم. زمان مرحوم احمد ماهر که وزیر امور خارجه بود. من حتی با مبارک در آن زمان ملاقات کردم ولی متاسفانه مصریها تصمیم جدی نگرفتند. امروز هم ایران علاقمند است روابط سیاسی خود را با مصر به عنوان کشوری دارای تمدنی بزرگ، باسابقه تاریخی بسیار عریق و کشوری که مردم مبارزی دارد، برقرار کند. البته در حال حاضر روابط عادی، رفتوآمدها، رایزنیها و گفتوگوها تا حدی برقرار است، ولی کفایت نمی کند. ایران و مصر دو کشور مهمی هستند که نهایتا باید رابطه خود را برقرار کنند.
آیا میان ایران و مصر هماهنگیهایی در راستای تلاش برای توقف جنگ اسرائیل علیه نوار غزه وجود دارد؟
بله در حد گفتوگوهای بین وزیران امور خارجه، این ارتباط برقرار است که با هم رایزنی و مشورت دارند.
چه چیزی مانع توسعه بیشتر روابط میان ایران و مصر میشود؟
اختلافاتی در گذشته بوده که عمدتا اختلافات سیاسی و امنیتی است. البته این اختلافات در گذشته در گفتوگوهایی که با آقای ماهر داشتم، حل شد. حتی بیانیه مشترک هم نوشته شد، ولی به نظر ما در نهایت دستگاههای اطلاعاتی مصر دخالت کردند و جلوی برقراری رابطه را گرفتند. بر اساس آن سوابق امروز هم مسائل قابل حل است. کافی است دو کشور تصمیم بگیرند که رابطه را برقرار کنند و اگر اختلافاتی هم هست، بعدا برطرف کنند.
اجازه دهید به روابط میان شما و عربستان بپردازیم که به نظر میرسد نسبت به قبل گسترش و توسعه یافته است. آخرین تحولات در این زمینه چیست و این روابط به کدام سو میرود؟
ازسرگیری روابط ایران و عربستان گام بسیار مهمی بود. برقراری روابط به مصلحت هر دو طرف بود. چون در این منطقه پرتلاطم، هر چه روابط صمیمانه بین کشورها بیشتر باشد، به نفع کل منطقه است. الان هم رابطه عادی برقرار و گفتوگو برای همکاری بیشتر در حال انجام است.
آیا پیش بینی میکنید که روابط میان شما و عربستان بیش از این گسترش یابد؟
برنامه ما این است که روابط پیشرفت کند و منجر به همکاری عملی بیشتر در زمینههای اقتصادی، سیاسی و حتی امنیت منطقه ای شود. ما آمادگی کامل داریم که با عربستان تعامل و گفتوگوهای جدی داشته باشیم.
ممکن است برخی بگویند این نوعی دوگانگی معیارها از سوی ایران است. به این معنا که موضع ایران در قبال اشغال اراضی فلسطینی از سوی اسرائیل روشن است و این کشور با اشغالگری در فلسطین مخالف است. اما در عین حال، شما به نوعی در حال فراهم آوردن ابزارهایی برای اشغال خاک اوکراین توسط روسیه هستید. این امر را که گونهای دوگانگی معیارها به نظر میرسد چگونه توضیح میدهید؟
ما اساسا اشغالگری را توجیه نمی کنیم، ولی اساسا این تله آمریکا و ناتو بود که روسیه را وارد جنگ کنند چون می خواستند ناتو را به سمت مرزهای روسیه گسترش دهند. روسیه مجبور به مقاومت در برابر این برنامه غرب و ورود به اوکراین شد. نهایتا امیدواریم جنگ خاتمه یابد، لذا ما با اشغال موافق نیستیم.
پس اشغال خاک اوکراین توسط روسیه را تأیید نمیکنید. آیا دریافت من درست است؟
ما اشغال سرزمین های دیگر را تایید نمی کنیم، مگر آنکه بخش هایی به دلیل مسائل فرهنگی یا مذهبی بخواهند تصمیم بگیرند از آن کشور جدا شوند و به کشور دیگری بپیوندند. الان بخش هایی از اوکراین در حال حاضر چنین ادعایی دارند. جنگ که تمام شود این مسائل قابل بررسی است.
ایرانیان اهل غافلگیر کردن هستند! شما به روسیه که کشوری بزرگ و ابرقدرت است پهپاد دادید و او آنها را در اوکراین استفاده کرد. میخواهم بگویم ایران امکانات عظیمی دارد و حتی میتواند به ابرقدرتها کمک کند. آیا اینگونه نیست؟
پاسخ: اگر ایران چنین امکانات خوبی دارد و همه نگران آن امکانات هستند، باید با آن تعامل داشته باشند و از فشار بر ایران جلوگیری کنند. اما متاسفانه آمریکا انواع فشار را وارد می آورد، البته فشارهایی که به گفته خودشان هم شکست خورده است.
برخی ممکن است درباره آنچه در سوریه انجام داده اید بگویند که امروز – همانطور که شما بهتر از من میدانید – بسیاری از سوریها اعتقاد دارند که ایران با دخالت در سوریه مستقیماً در ریخته شدن خون صدها هزار نفر دست داشته و مسئولیت مستقیم آن را برعهده دارد. پاسختان به این سخن چیست؟
فرض کنید وقتی داعش نزدیک دمشق بود، دمشق را میگرفت. آن وقت چه بلایی سر همه سوریها می آمد؟ ایران که به دعوت دولت سوریه وارد این کشور شد، توانست به استقرار دولت کمک کند و در منطقه امنیت ایجاد کرد. چه آقای بشار اسد، چه مسئولان دولتی و چه مردم سوریه، همه قدردان مشارکت ایران در این دفاع علیه تروریسم بودند و هستند. البته ممکن است نظرات مخالفی هم وجود داشته باشد؛ به خصوص که رژیم اسرائیل و آمریکا چنین نظریاتی را اشاعه می دهند و با توجه به دستگاه تبلیغاتی وسیعی که دارند، می خواهند پشتوانه امنیتی سوریه و نیروهای مستشاری ما را که در آنجا هستند، از صحنه دور کنند.
اما برخی میگویند داعش قرار بود در سوریه چه کاری بیشتر از کشتن صدها هزار نفر و آواره کردن میلیونها نفر که دولت سوریه مرتکب شد، انجام دهد؟ و شما از دولتی حمایت کردید که به اعتقاد برخی به کشتار مردم خود دست زد. پیش از طرح آخرین سؤال، آیا توضیحی درباره این نکته دارید؟
اگر دولت سوریه چنین دفاعی از کیان خود نکرده بود، طبیعتا سوریه فشل شده بود و امنیت آن به کلی از بین رفته بود.این خواست رژیم اسرائیل بود. یکی از دلایلی که ما به کمک سوریه شتافتیم برای این بود که برنامه آمریکا و رژیم اسرائیل شکست بخورد و سوریه بتواند هویت و استقلال خود را حفظ کند؛ بنابراین درست است که در هر جنگ کسانی کشته می شوند، ولی نمی شود این را پای دولت سوریه گذاشت. باید پای رژیم اسرائیل و تروریست هایی گذاشت که علیه دولت مستقل سوریه اقدام کردند. طبیعی است که دولت وظیفه دارد در برابر تروریسم بجنگند؛ هر چند ممکن است انسانهای بیگناهی هم در این جنگ از بین بروند.